Dosłowne cytowanie czyjeś wypowiedzi, słów, fragmentów – oznacza mowę niezależną (die direkte Rede) i należy te fragmenty umieścić w cudzysłowiu.

np.

Er sagte: ‚Ich hatte vor einer Woche Geburtstag’.

Jeżeli mówimy o czyiś wypowiedziach, o cytatach i jesteśmy przekonani o ich prawdziwości, stosujemy wówczas Indikativ, a więc tryb oznajmujący, np.:

Er sagte, dass er vor einer Woche Geburtstag hatte.

Kiedy chcemy zwrócić uwagę, że dane wypowiedzi, cytaty , myśli nie są naszymi własnymi lub, że podchodzimy do nich z pewnym dystansem, wówczas stosujemy mowę zależną (die indirekte Rede).

Zdania w mowie zależnej mogą być wprowadzane za pomocą spójnika dass lub bez niego (uwaga na szyk zdania!- orzeczenie na miejscu drugim), np.:

Sie sagt, dass sie Schauspielerin sei.
Sie sagt, sie sei Schauspielerin.

W dłuższych tekstach, wypowiedziach zamienianych na mowę zależną,zazwyczaj jedynie pierwsze zdanie jest wprowadzone za pomoca spójnika dass.

Należy pamiętać o zmianie zaimków osobowych, dzierżawczych oraz okoliczników (zwłaszcza czasu), tak aby zachować sens wypowiedzi, np.

Sie sagt: ‚Ich bin schon 5 Jahre mit meinem Mann zusammen’.
Sie sagt, sie sei schon 5 Jahre mit ihrem Mann zusammen.

Czasy obowiązujące przy zamianie mowy niezależnej na mowę zależną:

direkte Rede – mowa niezależna	indirekte Rede – mowa zależna
Präsens	Konjunktiv Präsens / Imperfekt / Konditional I
Imperfekt / Perfekt/ Plusquamperfekt	Konjunktiv Perfekt / Konjunktiv Plusquamperfekt
Futur I	Konjunktiv Futur / Konditional I
Imperativ – tryb rozkazujący	sollen, müssen, dürfen, mögen + bezokolicznik (Infinitiv)

Np.:

‚Ich habe viel Geld’.
Sie sagt, dass sie viel Geld habe.

‚Ich hatte viel Geld’.
‚Ich habe viel Geld gehabt’.
‚Ich hatte viel Geld gehabt’.
Sie sagt, dass sie viel Geld gehabt habe.

‚Ich werde viel Geld haben’.
Sie sage, dass sie viel Geld haben werde.